ਪੰਜਾਬੀ ਬਾਣੀ, 21ਜੁਲਾਈ 2025। Mustard Oil Purity: ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਵਟ ਦਾ ਖੇਡ ਆਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਵਟ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਅਕਸਰ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਚਾਹੇ ਉਹ ਦੇਸੀ ਘਿਓ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ, ਹਰ ਚੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਵਟ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਵੀ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਲਈ ਕੋਈ ਵੀ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀ ਚੀਜ਼ ਖਰੀਦਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਚੀਜ਼ ਅਸਲੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਕਲੀ?
ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਸਾਡੀ ਰਸੋਈ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਅਸੀਂ ਮਿਲਾਵਟੀ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ (Mustard oil) ਖਰੀਦਦੇ ਹਾਂ? ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਡੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਾਡੀ ਜੇਬ ‘ਤੇ ਵੀ ਬੋਝ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: AI ਨੌਕਰੀਆਂ ਖਾਏਗਾ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਤਨਖਾਹਾਂ ਵਧਾਏਗਾ, ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂ
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹੁਣ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ 5 ਅਜਿਹੇ ਟ੍ਰਿਕਸ (Tricks to identify pure mustard oil) ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਵਟ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਫੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ।
ਟ੍ਰਿਕ ਨੰਬਰ-1
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਕਟੋਰੇ ਜਾਂ ਬੋਤਲ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਲਓ। ਇਸ ਕਟੋਰੇ ਨੂੰ ਫਰਿੱਜ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 2-3 ਘੰਟਿਆਂ ਲਈ ਠੰਢਾ ਹੋਣ ਦਿਓ। ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਬਾਅਦ ਕਟੋਰੇ ਨੂੰ ਫਰਿੱਜ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢੋ ਤੇ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖੋ। ਜੇਕਰ ਤੇਲ ਠੋਸ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਇਸ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਚਿੱਟਾ ਪਦਾਰਥ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਮਝ ਲਵੋ ਕਿ ਇਹ ਤੇਲ ਨਕਲੀ ਹੈ।
ਟ੍ਰਿਕ ਨੰਬਰ-2
ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ‘ਤੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਲਓ ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਗੜੋ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਹੱਥਾਂ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਰੰਗ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਰਸਾਇਣ ਦੀ ਬਦਬੂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਮਝੋ ਇਹ ਤੇਲ ਨਕਲੀ ਹੈ। ਸ਼ੁੱਧ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਹੱਥਾਂ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਰੰਗ ਨਹੀਂ ਛੱਡੇਗਾ ਤੇ ਇਸ ਦੀ ਬਦਬੂ ਵੀ ਤਿੱਖੀ ਹੋਵੇਗੀ ਤੇ ਕਿਸੇ ਰਸਾਇਣ ਵਰਗੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ।
ਟ੍ਰਿਕ ਨੰਬਰ-3
ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਦਾ ਪਤਾ ਲਾਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬੈਰੋਮੀਟਰ ਟੈਸਟ ਵੀ ਹੈ। ਅਸਲੀ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਬੈਰੋਮੀਟਰ ਰੀਡਿੰਗ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ 58 ਤੋਂ 60.5 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੇਲ ਦੀ ਰੀਡਿੰਗ ਇਸ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਇੱਕ ਸੰਕੇਤ ਹੈ ਕਿ ਤੇਲ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਵਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਸਤਾ ਤੇਲ ਜਾਂ ਹੋਰ ਪਦਾਰਥ ਮਿਲਾਏ ਗਏ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਤੇਲ ਦੀ ਘਣਤਾ ਵਧਦੀ ਹੈ।
ਟ੍ਰਿਕ ਨੰਬਰ-4
ਤੁਸੀਂ ਨਾਈਟ੍ਰਿਕ ਐਸਿਡ ਟੈਸਟ ਨਾਲ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਨਾਈਟ੍ਰਿਕ ਐਸਿਡ ਪਾਉਣ ‘ਤੇ ਅਸਲੀ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਜਦੋਂਕਿ ਮਿਲਾਵਟੀ ਤੇਲ ਨਾਲ ਰਿਐਕਸ਼ਨ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਜਾਂ ਹੋਰ ਬਦਲਾਅ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਟੈਸਟ ਲਈ ਇੱਕ ਟਿਊਬ ਵਿੱਚ 5 ਗ੍ਰਾਮ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਲਓ ਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਨਾਈਟ੍ਰਿਕ ਐਸਿਡ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਬੂੰਦਾਂ ਪਾਓ। ਜੇਕਰ ਤੇਲ ਸ਼ੁੱਧ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਦਲਾਅ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਲਾਲ ਜਾਂ ਭੂਰਾ ਰੰਗ ਤਾਂ ਇਹ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ ਕਿ ਤੇਲ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਵਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਟ੍ਰਿਕ ਨੰਬਰ-5
ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਪੈਨ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਲਓ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੇਲ ਨੂੰ ਮੱਠੀ ਅੱਗ ‘ਤੇ ਗਰਮ ਕਰੋ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਤੇਲ ਗਰਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਧੂੰਆਂ ਨਿਕਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਧੂੰਏਂ ਦੇ ਰੰਗ ਤੇ ਤੇਲ ਦੀ ਗੰਧ ਨੂੰ ਵੇਖੋ। ਜੇਕਰ ਤੇਲ ਤੇਜ਼ ਧੂੰਆਂ ਛੱਡਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਦੀ ਗੰਧ ਥੋੜ੍ਹੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਤੇਲ ਸ਼ੁੱਧ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਧੂੰਆਂ ਘੱਟ ਹੈ ਜਾਂ ਤੇਲ ਦੀ ਗੰਧ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ, ਤਾਂ ਇਹ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ ਕਿ ਤੇਲ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਵਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।